Zwykle pojawia się jakaś nieoczekiwana przeszkoda, trudność czy wydarzenie losowe. Gdy dziecko nie potrafi sobie poradzić z nową lub przewlekle trwającą sytuacją – reaguje kryzysem.
Jego źródłem mogą być:
PROBLEMY RODZINNE
Zaliczamy do nich np.:
• chłód emocjonalny rodziców w stosunku do dzieci, zbyt sztywne zasady i brak elastyczności, wysokie oczekiwania przy jednoczesnym braku wsparcia i krytyce;
• choroby przewlekłe członków rodziny, uzależnienia;
• śmierć członka rodziny;
• konflikty i spięcia między rodzicami, między dziećmi a rodzicami, a także między rodzeństwem;
• rozwód rodziców, zmiana miejsca zamieszkania, emigracja;
• przemoc w rodzinie;
• zaburzenia psychiczne lub emocjonalne, które dotykają jednego z członków rodziny.
INTERNET, KOMPUTER, TELEFON
Nadmierne korzystanie z technologii cyfrowej to kolejna przyczyna problemów. Wpływa negatywnie na relacje społeczne poprzez wycofanie, pojawianie się problemów szkolnych i zdrowotnych. Naraża też dziecko na przemoc, pornografię i kontakt z innymi niebezpiecznymi treściami. Ale może być też złudną ucieczką od problemów, np. poczucia braku akceptacji, nieśmiałości, samotności, zamknięcia na innych ludzi, braku rodzicielskiego wsparcia.
PROBLEMY W RELACJACH Z RÓWIEŚNIKAMI
Dzieci potrafią być wobec siebie bardzo okrutne. Mogą wyśmiewać, szykanować, obgadywać, ośmieszać, wykluczać z kręgu koleżeńskiego, nastawiać innych przeciwko, a także stosować przemocą fizyczną albo elektroniczną (jak umieszczenie kompromitującego zdjęcia w mediach społecznościowych). Bycie ofiarą takich zachowań może również wywołać kryzys.
STRES
Coraz więcej dzieci doświadcza przewlekłego stresu. Może on mieć związek z przeładowaniem materiałem dydaktycznym, napiętym harmonogramem dnia, presją rodziców na osiągnięcia czy dużą wagą przywiązywaną do ocen. Przyczyną może być też brak możliwości rozwijania pasji i zainteresowań, konflikty szkolne z rówieśnikami, problemy rodzinne albo trudności w nauce.
UŻYWKI (NARKOTYKI, DOPALACZE, ALKOHOL)
Dziecko może sięgnąć po używki dla zabawy, z ciekawości, dla towarzystwa, bo jego rówieśnicy tak robią, a ono nie chce być wykluczone. Używki mogą być dla niego również „lekarstwem” na trudności w radzeniu sobie z przykrymi emocjami, niską samooceną, problemami z wyrażaniem emocji, niską odpornością na stres.
INNE PROBLEMY
Trudności dziecka mogą wiązać się z niespełnianiem wymagań kreowanych przez media, takich jak np. wizerunek osoby sukcesu: szczupłej, pięknej, z wysokimi ocenami, przebojowej. Źródłem niepokoju może być też obawa o los świata związana z wojną, epidemią, zanieczyszczeniem środowiska i zmianami klimatycznymi. Powodem negatywnych emocji może być także zawód miłosny albo problemy tożsamościowe.