Nauczyciele i wychowawcy często poszukują sposobów, metod i narzędzi pozwalających skutecznie zintegrować klasę. Czy wystarczy: znać super zabawy z efektem wow, mieć nowoczesne pomoce aby odnieść sukces na polu integrowania naszych uczniów. Czy może jest coś jeszcze?

Co to znaczy „integrować”?

Warto zacząć od przypomnienia sobie, co oznacza pojęcie "integracja". Ogólnie rzecz ujmując oznacza ono łączenie, scalanie, tworzenie całości z części. Słowo „integracja” było odmieniane przez wszystkie przypadki i zapewne każdy z wychowawców chociaż raz zastanawiał się jak zintegrować swoją klasę. Zastanówmy się od czego zacząć nasze działania zmierzające do posiadania zgranej, zintegrowanej klasy.

Od czego zacząć?

Po pierwsze od tego, że integracja to proces. Z pewnością nie jest to jednorazowe działanie. Zatem nie wystarczy pobrać scenariusz czy zestaw zabaw, przeprowadzić je i liczyć, że zdarzy się cud i  klasa stanie się zgrana. Tak się na pewno nie stanie. Integrowanie klasy, czyli scalanie osób nieraz zupełnie od siebie różnych w jeden, sprawnie funkcjonujący organizm jest działaniem długoterminowym. Możemy napotykać na tej drodze trudności, np. opór niektórych uczniów. Warto zacząć w pierwszych dniach nauki w nowym roku szkolnym. Możecie wybrać się na jakiś wspólny wyjazd. Wybierzcie miejsce, gdzie uczniowie będą mogli czuć się swobodnie, spędzą czas na świeżym powietrzu, ale też doświadczą współpracy w grupie, przypomną sobie, co już wiedzą o swoich kolegach i koleżankach z klasy. Może są jakieś informacje o których nie mieli pojęcia, a okaże się to cenne ze względu na relacje rówieśnicze? Taki wyjazd tworzy też klasowe wspomnienia, buduje klimat klasowy, ale też pozwala uczniom spojrzeć na nauczyciela jako na osobę, która, np. ma podobne upodobania do uczniów (np. lubi psy).

Pamiętajmy również, że rozpoczynając naukę w szkole dzieci wchodzą w nową rolę – ucznia. Jest to szczególnie ważne przy przechodzeniu na kolejne etapy edukacyjne, np. przed pierwszą klasą szkoły podstawowej (nowi koledzy i koleżanki, nowi nauczyciele) czy przed czwartą klasą (nowi nauczyciele, rozstanie z nauczaniem wczesnoszkolnym – jeden nauczyciel, jedna sala). Podobnie powrót po dłuższej nieobecności do klasy też może być dla uczniów trudny.  W każdej klasie są uczniowie, którzy szybciej zaadaptują się do tej sytuacji, ale są i tacy, którzy potrzebują na to znacznie więcej czasu. Rola ucznia daje zarówno możliwości, ale też może być stresująca i stanowić wyzwanie.

Dlaczego warto mieć zintegrowaną klasę?

To pewnie dość oczywiste, ale zintegrować można tylko te osoby, które tego naprawdę chcą. Zatem powinniśmy spowodować, by klasa faktycznie odczuła potrzebę „bycia zintegrowaną”. Co przemawia na korzyść posiadania właśnie takiej klasy:

– skupiamy się na tym co nas łączy a nie dzieli;

– szanujemy siebie i wspieramy się pomimo różnic;

– uczymy się akceptować to, że każdy z nas jest inny;

– cieszymy się ze wspólnie spędzonego czasu;

– czujemy się bezpiecznie, każdy wie, że jest częścią grupy;

– znamy i rozumiemy potrzeby swoje i innych osób;

– wiemy, że każdy z nas ma prawo być tutaj (klasa) być i rozwijać się.

Jak funkcjonuje nie-zgrana klasa?

Czyli jaka? Intuicyjnie każdy z nas potrafi wymienić kilka cech niezgranych zespołów klasowych, są to np.:

– nieokazywanie sobie nawzajem szacunku przez uczniów;

– brak współpracy i współdziałania;

– wykluczanie niektórych uczniów przez innych;

– przejawy agresji (w różnych formach);

– pojawienie się grupki „przywódców”;

– nieformalni liderzy i innych grupek;

– rywalizacja.